Nüket Gelegen
Belediyelere bağlı hayvan barınaklarında görevli personel ve veterinerlerin Kurban Bayramı tatili için izne ayrılmasının ardından, binlerce hayvan yemek, su ve tedaviye erişemez halde bırakıldı. Konuya ilişkin ’e konuşan Ankara Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkanı Avukat Tuğba Gürsoy, “24 saat esasına göre çalışması gereken belediyeler, bu prensibi hayvan barınakları için de uygulamalı. Nasıl ki hastaneler resmi tatillerde kapanmıyorsa, barınaklar da görevlisiz bırakılmamalı” ifadelerini kullandı.
Resmi tatillerde hayvan barınaklarına görev yapan veteriner ve personelin izne ayrılmasıyla hayvanların yaşadığı mağduriyet, 9 günlük Kurban Bayramı tatilinin başlamasıyla birlikte bir kez daha ortaya çıktı. Barınakların mevcut durumu sebebiyle zaten kötü koşullarda yaşayan çok sayıda hayvan, görevli personel ve veterinerin izne ayrılması sonucu aç, susuz ve tedaviye muhtaç hale geldi.
2020 TARİHLİ GENELGE DURUMUN VAHAMETİNİ GÖSTERİYOR
Barınaklardaki söz konusu sorun uzun yıllardır devam ederken, 10 Ağustos 2020 tarihli İçişleri Bakanlığı genelgesi de durumun vahametini gözler önüne sermişti. Dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun imzasıyla 81 ilin valiliklerine gönderilen 11172 sayılı ve “Hayvanların Korunması İlave Tedbirler” başlıklı genelgede, kronikleşmiş soruna ilişkin şu ifadeler ve tedbirler yer almıştı:
“Hayvan barınak/hastanelerinde çalışan görevlilerin resmi tatil, ulusal ve dini bayramlarda izne ayrılmaları nedeniyle barınak/hastanelerde hali hazırda tedavisi devam etmekte olan ve/veya trafik kazalı, yaralı ve acil müdahale gerektiren hayvanların, yeterli veteriner ve ekip olmadığından barınak/hastane veya sokaklarda acı, ıstırap ve eziyet içerisinde yaşadıklarına ve/veya can verdiklerine yönelik Bakanlığımıza şikayetler ulaşmaktadır.
‘NÖBETÇİ VETERİNER HEKİM VE EN AZ İKİ PERSONEL GÖREVLENDİRİLMELİ’
Bu kapsamda, ilgide kayıtlı Genelge’ye ilave olarak Vali ve Kaymakamlarca;
– Hayvan barınak/hastanelerinde bulunan veya trafik kazalı, yaralı hayvanlara acil müdahale edilmesi ve hizmetlerin herhangi bir eksiklik/aksaklığa mahal vermeden sürdürülmesi amacıyla resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda hayvan barınak/hastanelerinde nöbetçi veteriner hekim ve en az iki personelin görevlendirilmesine yönelik tedbirlerin alınması,
– Vali ve Kaymakamlarca görevlendirilen ekipler tarafından, hayvan barınakları/hastanelerinin resmi tatiller, ulusal ve dini bayramlarda da ziyaret edilerek hayvanların korunmasına yönelik görevlerin yerine getirilip getirilmediğinin takip edilmesi, gerekmektedir.
Hayvanların; yaşam ile fiziksel/ruhsal bütünlüklerinin korunmasına ilişkin haklarının, her şart ve durum altında ön planda tutulması suretiyle yukarıda belirtilen hususların kolluk birimleri, yerel yönetimler, ilgili kamu kurum/kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarıyla koordine edilerek planlanması /uygulanması ve konunun Valiler/Kaymakamlar ile diğer sıralı/sorumlu amirler tarafından bizzat takip edilerek uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hususunda bilgi ve gereğini arz ve rica ederim.”
‘HAYVANLARIN KADERİNE TERK EDİLMESİ RUTİN HALE GELDİ’
2020 tarihli ve “malumun ilamı” olarak nitelendirilebilecek söz konusu genelgenin ardından barınak şartlarında herhangi bir değişiklik yaşanmazken, Ankara Barosu Hayvan Hakları Merkezi Başkanı Avukat Tuğba Gürsoy, durumu ’e değerlendirdi.
Barınaklardaki hayvanların kaderine terk edilmesinin yalnızca resmi tatillerde meydana gelen bir ihmal değil, barınakların günlük rutininin bir parçası haline geldiği belirten Avukat Tuğba Gürsoy şunları kaydetti:
“Özellikle ilçe belediyelerine bağlı barınaklarda zaten çok az sayıda personel oluyor; veteriner ise ya bir tane bulunuyor ya da hiç bulunmuyor. Resmi tatillerde söz konusu personel ve veterinerler izne ayrılınca da hayvanların ihtiyaçları giderilemiyor. Ancak bu durum yalnızca resmi tatillerde geçerli değil. 24 saat kesintisiz ilgilenilmesi gereken hayvanlar gün içinde görevlilerin mesai saatinin bitmesiyle ya da görevlilerin raporlu oldukları ve yıllık izne ayrıldıkları zamanlarda da aç, susuz, tedavisiz kalıyor.”
‘HAYVANLAR KÖTÜ KOŞULLAR VE AÇLIK NEDENİYLE BİRBİRLERİNİ YEME NOKTASINA GELİYOR’
Söz konusu durumu bildikleri için 2022 yılındaki Kurban Bayramı’nda Şereflikoçhisar Belediyesi’nin barınağını ziyaret ettiklerini belirten Avukat Gürsoy, yaşadıklarını şu sözlerle anlattı:
“Geçen yıl Kurban Bayramı’nda Şereflikoçhisar Barınağı’nı ziyaret ettik. Aç olduğunu tahmin ettiğimiz hayvanları beslemek için yanımıza mama da aldık ancak kapıdaki görevli bizi içeri almak istemedi. İçeriye ancak polis nezaretinde girebildik. Ancak belediyeye bağlı hayvan barınağına Fen İşleri arazisi üzerinden girdiğimiz için ‘mülke izinsiz girme’ gerekçesiyle hakkımızda soruşturma başlattılar. Hayvanların maruz kaldığı durumu gizleyebilmek için ellerinden gelen her şeyi yapıyorlar.
Bu bayramda da bazı hayvansever arkadaşlarımız Mamak’taki barınağı ziyaret etmek istediler, ancak içerideki personeli bırakın, kapıda görevli bile olmadığını görmüşler. Barınaklar resmi tatillerde sistematik olarak atıl bırakılıyor. Hayvanlar günlerce aç, susuz, ilaçsız, tedavisiz bırakılıyor; kötü koşullar ve açlık nedeniyle birbirlerini yeme noktasına geliyorlar.”
‘BELEDİYE HİZMETLERİ 24 SAAT KESİNTİSİZ DEVAM ETMELİ’
Avukat Tuğba Gürsoy, kamu hizmetlerinin ara vermeksizin devam etmesi gerektiğini hatırlatarak sorunun çözümüne ilişkin şunları kaydetti:
“24 saat esasına göre çalışması gereken belediyeler, bu prensibi hayvan barınakları için de uygulamalı. Nasıl ki başka kamu hizmetleri kesintisiz sürdürülüyorsa, yol yapım çalışmaları gece saatlerinde devam ediyor, hastaneler resmi tatillerde kapanmıyorsa barınaklar da hiçbir zaman görevlisiz bırakılmamalı.
Mevcut durumda atılması gereken ilk adım ise ilgili kanunda da yer alan ‘gönüllüyle eş güdümlü çalışma prensibi’nin tam anlamıyla hayata geçirilmesi. Sadece bayramlarda, tatillerde değil, bakımevleri her gün gönüllülerin ziyaretine açık olmalı; çünkü gönüllüler hayvanları seven, onlara temas etmek isteyen, mama götüren, temizlik yapan kişiler. Kapılar gönüllülere açılır ve saat, gün kısıtı olmazsa, ki bu kısıtlamalar da pandeminin ardından getirildi, barınaklar hayvan sağlığı ve refahı açısından daha uygun hale gelecektir.”
